powrót do strony startowej

Koperta ITS na indywidualne dokumenty więźnia obozu koncentracyjnego

Strona z

Strona/

  • Źródło
  • Intro
Pokaż/ukryj zaznaczeniaMarker wł./wył.
Zoom

DachauKLLeere Fläche bei (Männer)HäftlingsnummerT/D NummerUmschlagnummerInf.-Karte

Jest to koperta przeznaczona do przechowywania indywidualnych dokumentów. Tego rodzaju koperty zakładano w archiwum ITS do gromadzenia dokumentów indywidualnych, a więc kart i formularzy, sporządzonych w obozach koncentracyjnych dla jednej tylko osoby. Na pierwszy rzut oka koperty wyglądają bardzo podobnie, mogą jednak występować w kilku wersjach. I tak koperty dla więźniarek i więźniów oraz koperty na pojedyncze zasoby z różnych obozów koncentracyjnych nie mają jednolitego układu graficznego. Na kopertach mogą też pojawiać się dopisy, odręcznie naniesione przez pracowników ITS.

Jest to koperta przeznaczona do przechowywania indywidualnych dokumentów. Tego rodzaju koperty zakładano w archiwum ITS do gromadzenia dokumentów indywidualnych, a więc kart i formularzy, sporządzonych w obozach koncentracyjnych dla jednej tylko osoby. Na pierwszy rzut oka koperty wyglądają bardzo podobnie, mogą jednak występować w kilku wersjach. I tak koperty dla więźniarek i więźniów oraz koperty na pojedyncze zasoby z różnych obozów koncentracyjnych nie mają jednolitego układu graficznego. Na kopertach mogą też pojawiać się dopisy, odręcznie naniesione przez pracowników ITS.

Dodatkowe informacje o dokumentach dotyczących obozów koncentracyjnych

Dalsze przykłady

Pytania i odpowiedzi

  • Gdzie stosowano ten dokument i kto go sporządził?

    Koperty te zakładano w samym ITS. Zawierają one dokumenty z okresu uwięzienia, które można przypisać do jednej osoby – tzw. dokumenty indywidualne. Koperty różnią się nieznacznie wyglądem, na przykład informacją, czy zawierają dokumenty więźniarki, czy więźnia. Na niektórych kopertach brak tej informacji. Na kopertach wymieniono różne typy dokumentów, w zależności od tego, z którego obozu koncentracyjnego pochodziły. Przy projektowaniu kopert wzięto więc pod uwagę, rodzaj dokumentów zachowanych najczęściej w indywidualnym zasobie danego obozu. Rozmiary kopert są różne: ponieważ z takich obozów, jak KL Buchenwald czy KL Dachau zachowało się dla jednej osoby zazwyczaj więcej dokumentów wielkoformatowych, dlatego wybrano koperty w znormalizowanym formacie A5. Odpowiednio mniejsze były koperty na dokumenty o mniejszym formacie, pochodzące z KL Mittelbau-Dora.

  • Kiedy używano tego dokumentu?

    Koperty te wprowadzono w ITS w roku 1962, zastępując nimi używane wcześniej otwarte koperty bez danych osobowych. Informacje na pierwszej stronie nowych kopert były przez lata aktualizowane, co można rozpoznać m.in. po różnych charakterach pisma. Przykładowo odnotowywano dodanie nowego dokumentu dotyczącego danej osoby lub usunięcie dokumentu z koperty. Dokonywano tego po pierwsze poprzez podanie liczby, +1, +2, -1, -2 itd., a po drugie poprzez odręczne wpisanie kategorii nowo dołączonego dokumentu.

  • Do czego służył ten dokument?

    Po wojnie ITS w celu prowadzenia poszukiwań otrzymał duże ilości dokumentów pochodzących z wyzwolonych obozów koncentracyjnych. Jeśli wśród nich były dokumenty sporządzone w obozach specjalnie dla jednej osoby (np. formularz osobowy więźnia czy karta rzeczy osobistych więźnia), to pracownicy ITS umieszczali je w kopercie. Zbiory kopert sortowano najpierw według obozów, z których pochodziły dokumenty. Następnie koperty umieszczano w odpowiednich kartotekach, układając je w alfabetyczno- fonetycznym porządku według nazwisk więźnia. Jeśli dana osoba była więziona w kilku obozach, których dokumenty  dotarły do ITS, to zazwyczaj tworzono dla niej kilka kopert. Z tego powodu więźniowie, często przenoszeni do innych obozów, posiadają niejednokrotnie kilka kopert, na przykład jedną w zbiorze KL Buchenwald, drugą w zbiorze KL Dachau. Później niekiedy wkładano do kopert również pojedyncze karty z innych obozów. Taki sposób gromadzenia zbiorów ułatwiał wyszukiwanie osób: za jednym razem można było odnaleźć w archiwum kilka dokumentów.

    Dane na kopercie nie zawierają bezpośrednich informacji o prześladowaniach danej osoby, ale o dokumentach, które zachowały się na jej temat w Arolsen Archives. Aby umożliwić jednoznaczną identyfikację osoby wyszukiwanej w ramach kwerendy, umieszczano na kopercie dodatkowe dane: nazwisko, datę i miejsce urodzenia oraz numer więźniarski. W dolnej części odnotowywano, jakie dokumenty indywidualne zostały zebrane w kopercie. Istniała tu zarówno możliwość zakreślenia najczęściej występujących dokumentów, jak i odręcznego dopisania nazw kolejnych dokumentów. W odpowiednich okienkach zaznaczano, ile dokumentów jednego typu znajduje się w kopercie. W cyfrowej bazie danych Arolsen Archives do danej koperty mogły zostać wirtualnie dodane także inne dokumenty. Nie oznacza to wprawdzie, że taki oryginalny dokument faktycznie znajduje się w kopercie, ale użytkownicy go tam widzą. Wyjaśnia to, dlaczego w niektórych przypadkach podana na kopercie liczba zebranych w niej dokumentów jest mniejsza niż liczba dokumentów rzeczywiście podłączonych.

  • Ile jest dostępnych tego typu dokumentów?

    Koperty dla indywidualnych dokumentów występują bardzo często w zbiorach Arolsen Archives, ponieważ gromadzono w nich większość dokumentów z obozów koncentracyjnych dotyczących konkretnych osób. Liczba kopert w poszczególnych zasobach może się jednak znacznie różnić od siebie. Jak obszerny jest zasób, zależy na przykład od wielkości obozu i ilości zachowanych dokumentów. Dla więźniów (mężczyzn) z obozu koncentracyjnego Buchenwald można było założyć na przykład ok. 290 tysięcy kopert, natomiast z KL Lublin zachowało się tylko ok. 9 tysięcy kopert z dokumentami. Nie ze wszystkich obozów koncentracyjnych zachowały się jednak indywidualne dokumenty. Znacznie częściej informacje o losach danej osoby można uzyskać wyłącznie z imiennych wykazów sporządzonych przez administrację obozu lub inne instytucje.

  • Na co należy zwrócić uwagę w przypadku tego dokumentu?

    Oprócz dokumentów zgromadzonych w kopertach, w Arolsen Archives mogły zachować się jeszcze inne dokumenty dotyczące uwięzienia danej osoby w obozie koncentracyjnym. W wielu przypadkach dokumenty można znaleźć jeszcze w tzw. imiennych wykazach. Są to segregatory uporządkowane tematycznie, geograficznie lub chronologicznie i przechowywane w Arolsen Archives oddzielnie od kopert. W nich również mogą znajdować się indywidualne dokumenty więźniów. Ponieważ do ITS trafiło na przykład bardzo niewiele indywidualnych dokumentów z obozów koncentracyjnych KL Auschwitz i KL Sachsenhausen, nie umieszczono ich po wojnie w pojedynczych kopertach. Zamiast tego formularze z tych obu obozów zarchiwizowano częściowo w segregatorach, a częściowo w kopertach z innych zasobów, o ile pozyskano z innego obozu kolejne dokumenty dotyczące danego więźnia.

    Zawartość kopert ograniczaja się do dokumentów dot. czasu uwięzienia w obozie i wyzwolenia. Jeżeli istnieją dokumenty dotyczące powojennej rejestracji osób przemieszczonych (Displaced Person), bądź ich robót przymusowych przed przeniesieniem do obozu koncentracyjnego, to nie zostały one umieszczone w kopertach. Dokumenty te znajdują się w innych zbiorach Arolsen Archives.

    W niektórych przypadkach może się zdarzyć, że nadane przez ITS nazwy dokumentów na kopertach nie są zgodne z oficjalnymi nazwami tych formularzy w obozach koncentracyjnych. Zamiast nich wykształciły się nowe pojęcia, używane wyłącznie przez ITS lub Arolsen Archives. Tak więc na przykład karty numerowe więźniarek podobozów KL Buchenwald określano na kopertach ITS „kartami kobiety 1”. Jest to termin, który nie występował w obozie koncentracyjnym.

    Należy wreszcie zauważyć, że objętość dokumentów zebranych w jednej kopercie może być bardzo różna – w przypadku niektórych więźniów zachowała się tylko jedna karta, z kolei w przypadku innych można z ich dokumentów odtworzyć całą drogę, jaką przebyła prześladowana osoba.

    Jeśli mają Państwo dodatkowe informacje na temat tego lub innego dokumentu zaprezentowanego w e-Guide, będziemy bardzo wdzięczni za wszelkie uwagi skierowane na adres eguide@arolsen-archives.org. Regularnie uzupełniamy opisy dokumentów, a najlepsze efekty uzyskujemy łącząc wspólną wiedzę.

Hilfe zu Dokumenten

Zum Scan dieses Dokument<br> Kennzeichnungen auf Scan<br> Fragen und Antworten zum Dokument<br> Weitere Beispielkarten<br> Varianten des Dokuments